Wanneer een veehouder maatregelen neemt om de ammoniakemissie te verminderen, dan wil hij graag weten of het ook resultaat heeft. Om dit te bepalen moeten er voor en na het nemen van de maatregelen emissiemetingen op het bedrijf plaatsvinden. Maar wat als dit praktisch gezien niet mogelijk is of de metingen erg duur zijn? Dan is het een optie om de ammoniakemissie te berekenen. Wageningen UR maakt hier binnen Proeftuin Natura 2000 Overijssel ook gebruik van.
Het meten van ammoniakemissie is sterk gespecialiseerd werk. Op een melkveebedrijf kunnen allerlei externe invloeden de meting beïnvloeden. Een goede en betrouwbare emissiemeting voor ammoniak stelt dan ook hoge eisen aan de meetomgeving (bijvoorbeeld de stal) en de meetopstelling. Voor het beste resultaat moeten alle externe invloeden uitgeschakeld worden. Het creëren van dergelijke omstandigheden is vrijwel alleen mogelijk in experimenten en gedurende relatief korte periodes, bijvoorbeeld een week. Metingen op praktijkbedrijven zijn wel mogelijk, maar zijn duur en ze laten vaak een grote variatie tussen herhaalde metingen zien. Bovendien, de melkveehouder wil graag weten wat het jaarronde emissiecijfer is en resultaten van enkele meetweken laten zich daar moeilijk tot vertalen.
Rekenen is het alternatief
Om toch tot een betrouwbaar emissiecijfer te komen, zijn er berekeningen uit te voeren in plaats van metingen. De basis van deze berekeningen zijn kengetallen die ondernemers wel bedrijfsspecifiek kunnen meten. Als we de jaarronde ammoniakemissie op een melkveebedrijf willen bepalen, dan vraagt dat om een berekening met meerdere kengetallen. Oftewel: een rekenmodel gebaseerd op verzamelde cijfers vanuit de eigen praktijk. Een computer voert dan het ingewikkelde rekenwerk uit. Proeftuin Natura 2000 Overijssel heeft een rekenmodel ontwikkeld voor ondernemers om de jaarronde ammoniakemissie op een melkveebedrijf te berekenen: de Proeftuin-BEA (zie kader).
Betrouwbare berekeningen
Natuurlijk moeten de uitkomsten van het rekenmodel wel kloppen. Daarom is validatie belangrijk: aantonen dat het berekende emissiecijfer een goede weergave van de werkelijkheid is. Deze validatie gebeurt door onder praktijkomstandigheden de ammoniakemissie te meten, tegelijkertijd de ammoniakemissie met het model te berekenen en daarna beide resultaten met elkaar te vergelijken. Als na een reeks herhalingen blijkt dat de berekende ammoniakemissie voldoende goed overeenkomt met de gemeten ammoniakemissie, dan is het model gevalideerd. De Proeftuin-BEA is daar een voorbeeld van.