Binnen de Proeftuin is gekeken naar de mogelijkheden om de mate van weidegang betrouwbaar te borgen. Dit is nodig om ‘extra weidegang’ als ammoniakreducerende maatregel op te kunnen nemen in de vergunningverlening. Aan de hand van een aantal fysieke inrichtingskenmerken, zoals de grootte van de huiskavel en kavelinrichting van een melkveebedrijf, is aannemelijk te maken dat koeien weidegang krijgen. Om het aantal uur dat de koeien in de wei staan te kunnen borgen,
is echter meer nodig.
Grofweg zijn aanvullende meetmethoden in te delen in twee groepen: methoden die registreren wanneer de koeien binnen en buiten zijn (zoals beweidingspoortjes, GPS, drones e.d.) en methoden waaruit is af te leiden hoeveel uren de koeien buiten zijn geweest (zoals activiteitmeters, meten in melk, rantsoensamenstelling e.d.). Voor beide methoden zijn technieken beschikbaar, waarbij sommige technieken (nagenoeg) praktijkrijp zijn en andere technieken nog in de kinderschoenen staan. Bij alle technieken geldt dat voor de verzameling, opslag en uitwisseling van de data aanvullende aandacht nodig is. Voor een betrouwbare borging heeft een combinatie van verschillende methoden of technieken, bij voorkeur vanuit beide groepen, de voorkeur.
Draagvlak door bestaande technieken
De huidige melkveehouderij maakt al gebruik van diverse methoden en technieken die ook geschikt zijn (of te maken zijn) voor de borging van weidegang. Denk hierbij aan stappentellers en de Kringloopwijzer. Om een gedragen borgingssysteem te realiseren, is het wenselijk zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande technieken en systemen. Zo blijven ook de kosten beperkter. Het toezicht en de handhaving zijn op verschillende manieren in te vullen:
- de overheid neemt zelf de handhaving volledig op zich;
- systeemtoezicht waarbij de ondernemer middels een afgesproken systeem aantoont wat hij doet en welke maatregelen hij neemt (transparantie is hier noodzakelijk);
- met certificaten of marktconcepten aantonen hoeveel weidegang minimaal wordt gerealiseerd;
- de ondernemer toont zelf op een voor de overheid acceptabele wijze aan hoeveel weidegang verstrekt wordt of
- een variant op of combinatie van bovenstaande.
Daarnaast is vanuit handhaving gezien in alle gevallen een goed werkend sanctiebeleid essentieel.
Veel partijen belang bij goede borging
Diverse partijen hebben belang bij goede borging van de mate van weidegang. Dit zijn bijvoorbeeld de zuivelsector, zuivelbedrijven, overheden en organisaties die weidegang in een marktconcept hebben opgenomen. De randvoorwaarden die deze partijen stellen aan weidegang kunnen verschillen, maar er is ook overlap omdat zij allen belang hechten aan een betrouwbaar beeld van de mate van weidegang van melkvee. In de praktijk kan dit gerealiseerd worden door één systeem op te zetten waar iedere partij uit de voeten kan.
Rapport ‘Borging en handhaving weidegang’
De bovenstaande conclusies zijn binnenkort terug te vinden in het rapport “Borging uren weidegang van melkvee (runderen) – Een verkenning van de mogelijkheden” van de Proeftuin over de borging en handhaving van extra weidegang.