Het combineren van mest en water in bedrijfsverband is zeer perspectiefvol voor ammoniakreductie. Daar zijn drie mogelijkheden voor: het sproeien van de roosters met water, via verdunning van de mest in de kelder en bij mestaanwending. Het heeft ook andere positieve effecten, zoals minder gladde roosters en een hogere grasopbrengst. Maar hoe kan een melkveehouder bewijzen dat hij daadwerkelijk heeft gesproeid en verdund mest heeft uitgereden? De Proeftuin organiseerde een workshop om met alle betrokken partijen oplossingen voor borging en handhaving op een rij te zetten.
In de praktijk blijkt dat het jaarrond verdunnen van mest met water minder aantrekkelijk is voor ondernemers. De mestkelder is eerder vol en bij het uitrijden van de mest liggen de loonwerkkosten hoger. De pilotveehouders van de Proeftuin zien daarom met name voordelen in de zomerperiode, wanneer voldoende mestopslagcapaciteit is. Drie maanden sproeien met 10 liter/m² per dag, met het gevolg dat ook de mest in de kelder verdund, leidt tot bijna 8 procent emissiereductie op stalniveau. Inclusief mestaanwending gaat het dan om ruim 15 procent emissiereductie. Bij zes maanden zijn de reductiewaarden respectievelijk 17,5 en 30,5 procent.
Stal: watermeter, visueel en steekproef mestsamenstelling
Tijdens de workshop is gekeken naar de mogelijkheden om de maatregelen in de stal te borgen. Allereerst kan dit via een watermeter. Aan de hand van de vloeroppervlakte van een stal is te berekenen hoeveel liter water er per dag gesproeid moet zijn. Een datalogger kan de liters per dag vastleggen. Dit gebeurt op dezelfde manier als de datalogging bij de werking van luchtwassers. Daarnaast moet er een handmatige testfunctie op het sproeisysteem zitten, zodat een handhaver de werking van het systeem visueel kan controleren. Voldoet het aan de technische beschrijving? Voor het verdunnen van de mest in de kelder is een steekproef om de samenstelling van de mest vast te stellen een goede optie.
Veld: samenstelling van de mest
Het aanwenden van verdunde mest is voorlopig niet te verzilveren, dus dat het voor veehouders in te zetten is bij hun vergunningaanvraag. Toch is tijdens de workshop in beeld gebracht wat goede manieren zijn om deze maatregel te borgen. Een optie is om mestmonsters te nemen, waarbij gekeken wordt naar de samenstelling van de mest. Denk aan de N-, P-, K- en/of DS-gehaltes. Een moderne methode voor het nemen van mestmonsters is de NIR (Near Infrared Spectroscopy).
Van de mogelijkheden en borgingsmethodes van mest verdunnen met water heeft de Proeftuin een overzichtelijke infographic gemaakt.
Maatregelen in verzilvertraject
Naar aanleiding van de workshop heeft de Proeftuin de maatregel sproeien van roosters met water ingebracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) als PAS-maatregel. Daarnaast dient de Proeftuin de combinatie van het sproeien van roosters met het verdunnen van mest in de kelder in bij de Commissie van Deskundigen van de provincie Overijssel.