Wat levert het mij op? Deze vraag stellen agrariërs vaak aan de Proeftuin. Logisch, iedere ondernemer is op zoek naar een win-winsituatie: een maatregel die én de ammoniakemissie beperkt én geld bespaart. Dat geldt zeker ook voor de pilotveehouders van de Proeftuin. Zij hebben het afgelopen jaar maatregelen op hun bedrijf toegepast om de ammoniakemissie te verminderen. De Proeftuin rekende het effect van deze maatregelen door op ammoniak en inkomen.
In figuur 1 staat een overzicht van maatregelen die de pilotmelkveehouders toepassen. Deze maatregelen zijn afgezet tegen de algemene maatregel ‘emissie arme stal’, het alternatief voor ondernemers die echt met ammoniakreductie aan de slag moeten. Het verbouwen van hun stal leidt bij de pilotveehouders gemiddeld tot een inkomensdaling van €38,- per koe per jaar. De ammoniakemissie daalt door deze stalmaatregel gemiddeld met 7 procent.
Verhoging van inkomen
De pilotveehouders kijken binnen de Proeftuin naar alternatieven voor een verbouwing. Van de doorgerekende maatregelen zijn er vijf die het inkomen met meer dan €20,- per koe verhogen. Duidelijk blijkt dat minder jongvee aanhouden, meer weiden en minder ruw eiwit in krachtvoer zowel het inkomen verhogen als de ammoniakemissie verminderen. De eerste snede zwaarder maaien, verhoogt het inkomen, maar leidt niet tot een emissiedaling. Er zijn ook maatregelen die een klein positief effect hebben op het inkomen (tot €5,- extra inkomen per koe). Een opvallende daarbij is mest verdunnen met slootwater bij gebruik van sleepslangen, waarbij de ammoniakemissie fors daalt met meer dan 20 procent.
Effecten in perspectief zien
Aan de rechterzijde van figuur 1 staan de maatregelen die leiden tot inkomensdaling, zoals drie (voorjaars)maanden lang mest verdunnen in de put. Met €20,- per koe is deze maatregel nog steeds bijna de helft goedkoper dan de stal verbouwen, met ongeveer dezelfde ammoniakreductie. De pinken en droge koeien op stal alleen brok en stro voeren is een dure maatregel die per saldo weinig ammoniakemissie reduceert. Rudie Freriks vertelt in dit artikel dat er echter meer aspecten meespelen in de keuze voor een maatregel. Mest aanzuren leidt tot de grootste reductie van ammoniakemissie, maar is tevens de duurste maatregel.
Goedkope managementmaatregelen
De genoemde maatregelen maken deel uit van het pakket aan maatregelen die de pilotveehouders op hun bedrijf toepassen. De Proeftuin kijkt met hen mee welke maatregelen er toe doen, en hoe. Deze doorrekening laat zien dat voor minder ammoniakemissie niet per definitie dure stalaanpassingen nodig zijn. Zodra een dergelijke maatregel goed onderbouwd is, en te borgen, brengt de Proeftuin ze verder in het verzilvertraject.
Figuur 1