De ene melkveehouder wil maïs uit zijn rantsoen halen en de ander kiest er juist voor om maïs er in laten. Tijdens de laatste deelnemersbijeenkomst van het project Proef op de Som werden er stevige inhoudelijke discussies over het reduceren van ammoniak gevoerd.
En wat is er dan voor boeren mooier dan om op basis van de eigen bedrijfscijfers vergelijkingen met elkaar te kunnen doen en daarover in gesprek te gaan? Binnen Proef op de Som is dat mogelijk omdat de deelnemers de Navigator invullen. Dit instrument geeft de tussentijdse stand van zaken op gebied van ammoniakemissie op het bedrijf weer, naast een overzicht van stikstof en fosfaat.
‘Mijn ervaring, ook bij andere studiegroepen of projecten, is dat mensen het prettig vinden om terugkoppeling van hun cijfers te krijgen’, zegt adviseur Bas Bassa, één van de projectteamleden bij Proef op de Som. ‘Je kunt dan aan deelnemers laten zien ‘waar sta ik ten opzichte van de rest van de groep’. Ze kunnen dan met anderen in discussie met gebruik van hun eigen cijfers, dat wakkert het enthousiasme aan.’
Reduceren van ammoniak
De bijeenkomst begon voor de deelnemers met het uitwisselen van ervaringen. Zowel over het gebruik van de Navigator als over hoe zij hun drie gekozen maatregelen om ammoniak te reduceren nu in de praktijk toepassen.
‘Wat daarbij handig is, is het belang van op het zelfde moment de Navigator invullen. Anders zijn de cijfers lastig onderling te vergelijken. Binnen het project is nu de afspraak gemaakt om de Navigator op afgesproken data in te vullen en in te dienen, voor een goede vergelijking’, vertelt Bassa. ‘Dan worden discussies over wel of geen maïs in het rantsoen om het ruw eiwit in het rantsoen te verlagen nog interessanter.’
Kuilanalyse
Een ander leermoment was de invloed van kuilanalyses op de uitkomsten van de Navigator. ‘Dat gaf bij de meeste deelnemers meer effect dan gedacht’, aldus Bassa. ‘De kuilanalyse dient als input voor de berekening van VEM, stikstof en fosfor in het weidegras. Als de kuilanalyses een bepaalde trend laten zien, geeft dit effect aan de totale rantsoen analyse. Veehouders moeten dus hun kuilen leren kennen! Dit effect is direct terug te zien in de uitkomsten van de Navigator.’
De interactie tussen deelnemers onderling en met het projectteam ervaart projectleider Cathy van Dijk als waardevol. ‘Deelnemers vinden het leuk om ondernemers uit hele verschillende delen van het land te spreken’, is Van Dijks ervaring.
Inhoudelijke discussies
Naast het bespreken van de Navigator en de tussenresultaten is met de deelnemers de Ammoniak Actieplanner nagelopen en naar volgend jaar gekeken. In de Ammoniak Actieplanner hebben de deelnemers hun drie maatregelen voor ammoniakreductie op hun bedrijf benoemden kunnen ze hun voortgang hierin volgen. ‘Wat ga je nu werkelijk doen om ammoniak te reduceren. Dat leverde best discussies op’, zegt Van Dijk.
Inhoudelijk komt de maatregel verlagen jongvee veel naar voren. Met de actualiteiten van gisteren en vandaag blijkt er toch meer jongvee aangehouden te worden dan bij de start was aangegeven. Ook het rantsoen krijgt in 2017 de nodige aandacht. Het viel daarbij op dat het stabiel houden van het ureumgetal als indicator bij veel deelnemers het afgelopen jaar aandacht vroeg. Het verdunnen van mest met water bij het aanwenden gaat ook in 2017 plaatsvinden. Van Dijk: ‘De extra grasopbrengst die dit oplevert, is vaak een grotere drijfveer dan de emissiereductie die ook wordt behaald. Een mooie win-win-maatregel.’