Proeftuin Natura 2000 Overijssel ontwikkelt een digitale gereedschapskist gevuld met interessante maatregelen voor het reduceren van de ammoniakemissie. Iedere veehouder kan hier gereedschap (een maatregel) uit gebruiken, passend bij zijn bedrijf. De maatregel ‘mest aanzuren tot een pH lager dan 6’ is toepasbaar in de varkenshouderij.
Beschrijving
Bij een hoge pH-waarde in de mest komt er meer ammoniak vrij. Door het toevoegen van zuur aan mest is de pH-waarde te verlagen. Bij aanzuren verschuift het chemisch evenwicht tussen ammonium en ammoniak in de mest richting ammonium. Daardoor blijft de ammoniak gebonden en vervluchtigt deze niet. Dit gebeurt bij pH-waarden lager dan 6.
In Denemarken is er een aanzuursysteem in gebruik binnen de melkveehouderij, dat ook in de varkenshouderij effectief blijkt te zijn. Het aanzuren gebeurt door het toevoegen van zwavelzuur aan de mest in een tussenopslagtank buiten de stal. De aangezuurde mest wordt vervolgens (gedeeltelijk) teruggepompt in de mestkelder. De verse mest valt in de aangezuurde mest waardoor de ammoniak wordt gebonden.
Het systeem is in te bouwen in bestaande stallen. Voorwaarde is wel dat alle mest goed afgevoerd kan worden uit de mestkelders, zodat alle mest in de kelder een pH-waarde bereikt van < 6. Verder onderzoek in Nederland is nodig om het Deense systeem geschikt te maken voor toepassing in Nederlandse stallen.
Effectiviteit
Bij Deens onderzoek in vleesvarkensstallen zijn emissiereducties tot 70 procent gemeten. De emissie uit de mestkelder was tot vrijwel nul gedaald, alleen de emissie vanaf de stalvloer bleef over. Uit het onderzoek bleek ook dat de emissiereductie tijdens de opslag (zonder afdekking) 90 procent was en 67 procent bij het bovengronds uitrijden van mest (niet toegestaan in Nederland).
In Nederland is men al bekend met het gebruik van het HepaQ-systeem voor het aanzuren van mest en het spoelen van mengmest uit de kelder. Voor dit systeem zijn in de Rav-lijst reducties toegekend van 44% bij vleesvarkens, 57% bij guste en dragende zeugen, 63% bij kraamzeugen en 63 – 73% bij gespeende biggen (afhankelijk van vloertype). Er zijn een paar verschillen tussen het HepaQ-systeem en het Deense systeem. Zo maakt het HepaQ-systeem gebruik van organische zuren en richt dit systeem zich op pH-waarden onder de 6,5 in plaats van 6.
Aangezien de pH van de uitgaande mest in het Deense systeem lager ligt, is de verwachting dat de ammoniakreducties minimaal de hiervoor genoemde reducties van het HepaQ-systeem halen.
Ook op de diergezondheid heeft het aanzuren van mest een positief effect. Er komt minder ammoniak vrij vanuit de mestkelder en dat verbetert de luchtkwaliteit in de stal. Wel kent deze maatregel vrij hoge investerings- en jaarkosten, onder andere vanwege een versnelde afschrijvingstermijn. Al is een pH-waarde van zes niet heel laag, het is de verwachting dat het zuur de wanden van de mestkelder licht aantast.
Wilt u meer maatregelen bekijken in de digitale gereedschapskist? Klik dan hier (Wanneer u nu de gereedschapskist bezoekt, verlaat u tijdelijk onze website en komt u via een nieuw scherm terecht op de omgeving van www.agriconnect.nl. De website van Proeftuin Natura 2000 Overijsel blijft echter via het achterliggende tabblad beschikbaar.)