In november is het netwerk “NH3-maatregelen in ontwerpfase stal melkveehouderij” voor de derde keer bijeen geweest. Gezamenlijk hebben de melkveehouders de mogelijke maatregelen onderzocht en een vertaalslag gemaakt naar het eigen bedrijf. Sjoerd Bokma van Wageningen UR sprak met de deelnemers over hun keuzes en wierp een blik in de toekomst.
De deelnemers van het netwerk zitten in verschillende fasen voor nieuwbouw. Bij enkelen is de vergunning al rond, terwijl een ander net is gestart met de oriëntatie. Deze combinatie van deelnemers maakt dat de melkveehouders elkaar met hun vragen goed scherp hebben gehouden. Tijdens de laatste bijeenkomst presenteerden de melkveehouders hun plannen. Ze werden gespiegeld door elkaar en door Sjoerd Bokma van Wageningen UR.
Klaar voor mestverwerking
Mestverwerking is voor meerdere deelnemers iets waar ze graag mee aan de slag willen. De ontwikkeling van verschillende systemen maakt echter dat deze veehouders een pas op de plaats willen maken. Maar, de stal moet in de toekomst wel geschikt zijn om raffinage toe te passen. Sjoerd Bokma: ‘Hoewel het systeem nu nog vol in ontwikkeling is, is het wel duidelijk dat het snel scheiden van dikke en dunne fractie van belang is en blijft voor ammoniakreductie. Hier kun je als veehouder nu al rekening mee houden. Op de RAV-lijst staan vloeren, met en zonder kelder, die geschikt zijn voor vroege scheiding van deze fracties.’
Ter plekke gestorte vloer
Verschillende deelnemers staan positief ten opzichte van een ter plekke gestorte vloer. Door hiervoor te kiezen, beperk je als ondernemer de mogelijkheden voor mestverwerking. Daarnaast staan de ter plekke gestorte vloeren nu niet op de RAV-lijst, waardoor de stal niet in aanmerking komt voor de MDV. De vragen van de deelnemers hebben er toe geleid dat de Proeftuin nu een kostprijsberekening laat uitvoeren naar de ter plekke gestorte vloeren. Daarnaast bekijkt de Proeftuin of er voor dit type vloeren een nadere productbeschrijving is op te stellen, waarbij de gerealiseerde ammoniakreductie meegenomen kan worden in de NB-aanvraag.
Blik in de toekomst
Nu zijn er vooral vloersystemen goedgekeurd om ammoniakemissie te verlagen. Hoe ziet dat er over tien jaar uit wilden de netwerkdeelnemers weten. Sjoerd Bokma: ‘Als we specifiek naar de soorten vloeren kijken, dan zal een vloer met koecomfort alleen maar belangrijker worden. De opstaltrend zet in Zuid-Nederland snel door, zoiets stimuleert de behoefte aan andere, betere vloeren. De combinatie van rubber en beton spreekt daarbij aan. Beton voor voldoende slijtage van de klauw, rubber voor comfort. Voor de leveranciers is winst te behalen bij een goede aansluiting van de schuif op de vloer. Een slechte schuif zorgt voor een hogere emissiewaarde, omdat de mest als het ware over een groot oppervlak wordt uitgesmeerd. Voor goede waarden moeten vloer en schuif goed bij elkaar passen.’
Ook de ontwikkeling van de vrijloopstal kwam aan bod. ‘Er wordt door onderzoek en praktijk veel energie gestoken in de ontwikkeling van de vrijloopstal. Voordelen van dit systeem zijn meer ruimte voor natuurlijk gedrag en meer bewegingsvrijheid. Hiervoor worden verschillende bodems onderzocht, variërend van kunststof tot compost. Het is echter nog niet duidelijk of deze ook de oplossing bieden voor de ammoniakproblematiek,’ vertelt Sjoerd Bokma. Ook is er momenteel onzekerheid of vrijloopstallen wel een toekomst hebben.
En hoe zit het met de luchtwasser bij melkvee? ‘Als je alleen naar ammoniakreductie kijkt dan is een luchtwasser een optie. Het is de vraag of de praktijk hier op in gaat zetten’, geeft Bokma aan. ‘We moeten toch al met de vloeren aan de slag, dus dan is het een logische eerste keus om via de vloer ook de emissie te reduceren. Daarnaast zijn er andere, en veelal, goedkopere maatregelen mogelijk via voeding en mestaanwending.’ Bokma verwacht dat er in de toekomst veel meer gewerkt wordt met dit soort maatregelen. Een deel van de voermaatregelen bestaat al, maar moet nog geschikt gemaakt worden voor borging en handhaving.
Vervolg
De meeste deelnemers zijn nu op het punt beland dat ze knopen door moeten hakken. Nieuwe ontwikkelingen afwachten, is niet voor iedereen een optie. Bovendien blijven de ontwikkelingen zich opvolgen. Het bespreken van de ideeën heeft er in ieder geval ook toe geleid dat de deelnemers over een jaar weer bij elkaar komen om de vorderingen te bespreken.
Melkveehouders die geïnteresseerd zijn in een netwerk “NH3-maatregelen in ontwerpfase stal melkveehouderij” kunnen dit hier doorgeven. Bij voldoende interesse start de Proeftuin opnieuw een netwerk over dit onderwerp.