Hoe hoger de temperatuur, hoe hoger de ammoniakemissie. Dit gegeven maakt dat Proeftuin Natura 2000 Overijssel kijkt naar maatregelen om de temperatuur in de stal te verlagen, bijvoorbeeld het aanbrengen van dakisolatie. Een alternatieve maatregel is het wit spuiten van het dak bij varkensstallen. Wageningen UR-onderzoeker André Aarnink deed een studie naar het effect: “bij een goed geïsoleerd dak zorgt het wit spuiten voor slechts 1,4% ammoniakreductie, bij een slecht geïsoleerd dak ligt dat op ongeveer 4,3%.”
Het dak wit spuiten is een middel om de temperatuur in de stal op zomerse dagen te verlagen. “Het witte dak zorgt ervoor dat de zonnestralen reflecteren en daarmee komt er minder stralingswarmte in de stal met een beter stalklimaat als gevolg”, legt Aarnink de maatregel uit. “Hetzelfde effect krijg je ook bij goed geïsoleerde daken en een goede ventilatie. Het is dus de vraag hoeveel extra effect het wit spuiten van het dak heeft op de temperatuurdaling en daarmee ook op de ammoniakemissie.
Inschatting effecten
Aarnink pakte de vraag op en deed een studie om een betere inschatting te maken van het reductiepercentage. Uit de berekening blijkt dat het wit maken van een goed geïsoleerd grijs dak zorgt voor een temperatuurdaling in de varkensstal die varieert van 0 tot 0,9 graden Celsius. “Bij slecht geïsoleerde daken is de temperatuurdaling groter”, licht André toe. “Daar ligt de temperatuurdaling tussen 0 en 2,8 graden Celsius.” De lagere temperaturen zorgen ook voor een beter stalklimaat en voor een daling van het ventilatiedebiet in de varkensstal. Voor goed geïsoleerde stallen ligt het debiet jaarrond op 0,79 m3 / uur per vleesvarken lager. Bij slecht geïsoleerde stallen berekende de computer dat het debiet op 1,6 m3/uur per vleesvarken lager ligt. Aarnink: “De lagere luchtsnelheden in de stal zorgen dat er minder ammoniak vrijkomt van emitterende oppervlakten.”
Zelf keuzes maken
Met deze waarden kwam de daling van de ammoniakemissie voor een wit dak ten opzichte van een grijs dak bij geïsoleerde stallen uit op 1,3% op jaarbasis en bij slecht geïsoleerde daken op 4,3%. “Dat is een relatief klein effect”, concludeert Aarnink. “Vooral als je weet dat heel veel stallen al goed geïsoleerd zijn, is deze maatregel niet perspectiefvol om verder onderzoek naar te doen.” Een praktijkonderzoek uitvoeren, waarbij de ammoniakemissie gedurende een jaar op twee locaties moet worden gemeten, is bovendien kostbaar, voegt hij toe. “Maar met deze modelstudie hebben we wel meer inzicht gekregen in de effecten van het witspuiten van daken. In het streven de ammoniakemissie te reduceren is het belangrijk alle mogelijke maatregelen kritisch te bekijken. Het is aan de ondernemer om hier zelf keuzes in te maken.”