Melkveehouder Ewald Stamsnieder boekte binnen Proeftuin Natura 2000 Overijssel winst bij het voeren van de koeien. Bij het uitrijden van mest had hij dat ook graag gewild.
Met 185 melkkoeien op 40 hectare grond heeft Ewald Stamsnieder in Geesteren een behoorlijk intensief bedrijf. ‘We hebben er dan ook alle belang bij om veel ruwvoer van een hectare te halen en mineralen zo efficiënt mogelijk te benutten. Meedoen aan Proeftuin Natura 2000 Overijssel paste dan ook goed in mijn bedrijfsstrategie’, vertelt Stamsnieder. ‘Daar kwam bij dat ik bij de start van het project nog niet beschikte over een Natuurbeschermingswetvergunning’, vervolgt de ondernemer.
‘Dat de overheid alleen rekening houdt met ammoniakreductie via stalsystemen vond ik een onjuiste benadering. Via dit project laten zien dat er ook andere wegen zijn, leek me een goede aanpak. Aanpakken van ammoniakemissie vind ik prima, maar ik geef er niet graag onnodig geld aan uit.’
Voermanagement
Melkveehouder Stamsnieder richtte zich binnen de Proeftuin onder meer op voermanagement. ‘In het verleden heb ik onder meer meegedaan aan Project Praktijkcijfers. Toen is me al duidelijk geworden dat je koeien prima kunt voeren met minder stikstof in het rantsoen. Daardoor streef ik al jaren naar een niet te hoog ruw eiwitgehalte in het rantsoen voor de runderen. Dat is ook een stuk gezonder voor de dieren.’
Binnen Proeftuin Natura 2000 Overijssel scherpte Stamsnieder zijn streven naar eiwitarm voeren nog iets aan. ‘Gemiddeld zitten we nu op 147 gram ruw eiwit in het rantsoen van de melkkoeien. Daarmee heb ik de ondergrens naar mijn gevoel wel bereikt. Nog minder eiwit aanbieden gaat ten koste van de melkproductie.’
Quotumloos melken
De ondernemer tekent aan dat het wegvallen van de melkquotering vanaf april invloed heeft op de optimale bedrijfsstrategie. ‘Het spelletje gaat er nu iets anders uitzien. Het belang van een zo hoog mogelijke melkproductie per koe, momenteel krap 8.000 kilo, gaat zwaarder wegen’, zegt hij.
‘Dit zou kunnen betekenen dat ik het ruw eitwitgehalte van het voerrantsoen de komende tijd iets op ga voeren, want ons doel is om 1.000 kilo meer melk per koe te gaan produceren. Dat kan leiden tot een hogere ammoniakemissie per koe. Het hoeft echter niet te betekenen dat ook de ammoniakemissie per 100 kilo melk toeneemt. Misschien kunnen we die zelfs nog wel wat verlagen.’
Binnen Proeftuin Natura 2000 Overijssel richtte Stamsnieder zich ook op het verlagen van het vervangingspercentage bij de melkveestapel. ‘Ook dat is een aanpak die niet alleen gunstig is voor ammoniakreductie maar ook bedrijfseconomisch goed uitpakt.’
‘Opfok van jongvee besteden we uit aan een collega vanaf 5 tot 6 maanden na de geboorte. Daardoor weten we heel goed wat opfok van jongvee kost. Minder melkkoeien vervangen betekent dat je met minder jongvee toekunt. Momenteel bedraagt het vervangingspercentage 22 procent.’
Vinger aan de pols houden
‘Als ondernemer moet je voortdurend nieuwe doelen stellen en benoemen welk onderdeel het minst goed loopt’, vindt Ewald Stamsnieder. ‘Proeftuin Natura 2000 Overijssel heeft me daarbij geholpen. Het is zaak om voortdurend de vinger aan de pols te houden, en niet pas na afloop van een jaar beoordelen hoe het is gegaan met de resultaten, waaronder de ammoniakemissie’, zegt hij.
‘Wat me in de Proeftuin opviel, is dat 50 procent van de ammoniakemissie ontstaat bij het uitrijden van mest. En als je via stalmaatregelen emissie in de stal terugdringt, loopt de procentuele ammoniakvervluchtiging bij uitrijden verder op.
Kansen
‘Volgens mij liggen er kansen om bij het uitrijden van mest nog veel ammoniakwinst te boeken’, zegt Ewald Stamsnieder.
‘Een idee dat me aanspreekt is bijvoorbeeld het uitrusten van een zodebemester met watersprayinstallatie’, legt de ondernemer uit. ‘Helaas is het in de Proeftuinperiode nog niet gelukt om zo’n machine in de praktijk aan het werk te krijgen. Misschien hadden we daar als boeren wat meer druk op moeten zetten.’
Dit artikel komt uit de special over de ervaringen van vier jaar Proeftuin Natura 2000 Overijssel. Vind de digitale special hier.